कलेपेक्षा वेगळे अनुभव !

सायकलवरून भारतभ्रमणाला निघालेला शिल्पकार प्रतीक जाधव आता आंध्रमधल्या नरसापूरमध्ये आहे. त्याला चित्रकलाविषयक अनुभव लिहायला ‘चिन्ह’नं सांगितलंच होतं, पण त्याचबरोबर एवढ्या साऱ्या प्रवासात काही वेगळे अनुभव येत असतील, कविता लिहीत असशील, विचार मांडत असशील तर तेही अधनं मधनं पाठव असं ‘चिन्ह’नं त्याला सुचवलं होतं. त्याने त्याचे दोन वेगळेच अनुभव पाठवले आहेत. अवश्य वाचा !

आय्यनार हे पूर्व वैदिक काळातील दैवत आहे. तामिळनाडू मधील एक ग्रामदेवता. सर्वसाधारणपणे गावाच्या सीमेवर याचं देऊळ असतं. प्रचंड मोठे दोन घोडे दिसले की समजायचं आय्यानारचं देऊळ आलं. देवळात देवाला वाहिलेल्या टेराकोटाची घोडे, हत्ती असतात. परवा रात्रीचा माझा मुक्काम एका मशिदीमध्ये होता आणि काल रात्रीचा या एका आय्यनारच्या देवळात.

गावापासून हे मंदिर बरंच दूर असल्यानं आजूबाजूला एकही घर नव्हतं. बाजूनं फक्त एक नदी वाहत होती. मंदिरात छोटी विहीर होती ज्यातून पाणी काढून मी रात्री अंघोळ करून कपडे धुतले होते. जवळपास हॉटेलही नव्हतं आणि पाऊस सुरू झाल्याने पुढे जाण्याचे चान्सेसही संपले होते. सूनसान अशा त्या मंदिरात काल एकटाच होतो. रात्री पौर्णिमेच्या चंद्राचा उजेड इतका होता की बाहेरच्या घोड्यांच्या मूर्त्या एकटक मलाच बघतायत असा भास व्हायचा मध्ये मध्ये. मधनं मधनं हवेने देवळाची घंटी वाजली की माझे डोळे तिकडे गोल फिरायचे. घुंगरासारखा आवाज काढणारा एक रातकिडा पण असतो. तो या वातावरणात अजून स्पेशल इफेक्ट्स देत होता. याआधी अगदी स्मशानात पण मी रात्र काढली होती पण एकंदरीत काल माझी जराशी फाटली होती. काल सिल्वाने दिलेली आंब्याची कैरी आणि सोबतचा थोडासा उरलेला चिवडा खाऊन झोपलो.

मध्यरात्र उलटून गेली असावी. गाढ झोपेत होतो. कोणीतरी डोळ्यावर बॅटरी मारत होतं. डोळे उघडले तर समोर तीन जण होते. दचकून उठलो, झोप क्षणात उडाली. टॉर्च धरलेला माणूस दिसत नव्हता. पण तो ,”मनी मनी” म्हणत होता.

टाईम इज इक्वल टु मनी !

ओंगोल, आंध्र प्रदेश.

एक शहर ओलांडून जाताना तुम्ही फक्त रस्त्याने इमारती, गल्ल्या, चौक चौराहे मागे टाकत जाता का ?
इमारतीमधल्या कुजबुजी, रस्त्यावरची वर्दळ, चौकामधले नारे, भोंग्यावरची अजान, मंदिराची घंटी,
कोण्या आईची आरोळी, भिकाऱ्याची झोळी काही सांगतायत काय?
कापलेला वड, नवीन पूल, मेट्रोचे खड्डे, सिग्नलवरचा गोंगाट
हिजड्याची टाळी, भुकेची आरोळी काही सांगतायत काय?
कॅन्सर सारखं बेलगाम वाढत चाललेलं शहर, रेल्वे क्रॉसिंग, गटाराच्या काठावर वस्ती ,गुत्थ्यावरची मस्ती काही सांगतायत काय?
हातात बिडी, बदनाम गल्ली, ओठावर लाली, मंत्र्याची रॅली. काही सांगतायत काय?.

एक शहर ओलांडून जाताना तुम्ही फक्त रस्त्याने इमारती, गल्ल्या, चौक चौराहे मागे टाकत जाता का ? की आणखी काही ?

प्रतीक

सोडून देतो समुद्र त्याच्या आठवणी लाटांवर
माणूस म्हणतो शंख-शिंपले तरंगत आले काठावर

कोण हरवले असेल याचे या वाळूच्या वाटेवर
एक लाट का पुन्हा पुन्हा शोधत येते बेटावर

प्रतीक