‘जेजे जगी’ : प्रकाशनाआधीच संपला !

जे जे स्कूल ऑफ आर्टमधलं शिक्षण १९८१ साली पूर्ण झाल्यापासून जेजेची सारी व्यवस्था बदलली जावी आणि तिथं विद्यार्थ्यांना चांगलं आणि अत्याधुनिक शिक्षण मिळावं या दृष्टीनं काहींनी एकांडे प्रयत्न केले. पण ८५ सालानंतर मात्र सारंच चित्र बदलत गेलं. सरकारच्या अनास्थेमुळे जे जे स्कूल ऑफ आर्ट आणि परिसरातील अन्य महाविद्यालयांची अक्षरशः वाताहत झाली. जवळजवळ ४० वर्षाचा हा लढा डी-नोव्हो दर्जा मिळाल्यावर निश्चितपणानं संपणार आहे. आणि पुन्हा एकदा जे जे स्कूल ऑफ आर्ट आणि परिसर सोनेरी दिवसात प्रवेश करणार आहे. हे होईल तेव्हा होईल, पण गेल्या १६५ वर्षामधल्या सोनेरी दिवसांच्या आठवणी चाळवायला काय हरकत आहे ? याच हेतूनं जे जे जगी जगले’ या ग्रंथाची घोषणा झाली. असंख्य अडचणींवर मात करून सदर ग्रंथ लवकरच प्रकाशित होऊ घातला आहे. त्यासंदर्भातला हा विशेष लेख.

जे जे स्कूल ऑफ आर्टला डी-नोव्हो दर्जा मिळवण्यासंदर्भातली चळवळ सुरु होत असतानाच ‘जे जे जगी जगले…’ या ‘चिन्ह’च्या महत्वाकांक्षी ग्रंथाचं खूप काळ रखडलेलं काम आता मार्गी लागलं आहे हे जाहीर करायला अतिशय आनंद होतो आहे. कोरोना लॉकडाऊनमुळे तर हे काम प्रमाणाबाहेर लांबलं यात शंकाच नाही. त्यासंदर्भात ग्रंथाच्या प्रस्तावनेत सविस्तर लिहीत असल्यामुळे इथं त्याविषयी लिहिणं तूर्त तरी टाळतो आहे. प्रकाशन सोहळा होईपर्यंत या संदर्भात मी वेळोवेळी लिहिणारच आहे, पण ते एक असो.

तूर्त संपादनाचं काम जोरात चालू आहे. ते करीत असताना ग्रंथात प्रसिद्ध होणारा मजकूर वारंवार वाचावा लागतो. वारंवार त्यावर संस्कार करावे लागतात. वारंवार त्यात बदल करावे लागतात. शुद्धलेखन काळजीपूर्वक पाहावं लागतं. हे सारं करीत असताना लेखनातला प्रवाहीपणा कुठल्याही परिस्थितीत तुटून द्यायचा नसतो. कुणाही वाचकानं त्यातलं कुठलंही पान उघडलं आणि वाचलं तर पुढील मजकूर त्या वाचकाला शेवटपर्यंत वाचायला भाग पडलं पाहिजे असा संपादक म्हणून माझा अट्टाहास असतो तो पूर्ण करण्यासाठी मी अगदी आरंभापासूनच प्रयत्नशील राहिलो आहे. ‘चिन्ह’चे शेवटचे पाच अंक किंवा ‘गायतोंडे’ ग्रंथ हे या प्रयत्नांचं अत्युच्च टोक होतं असं मला नम्रतापूर्वक नमूद करावंसं वाटतं.

या खेरीज जेजेच्या परिसरातील दीडशे पेक्षा जास्त वर्षं जुन्या अशा ऐतिहासिक डीन बंगाल्यात राहण्याचं भाग्य ज्यांना लाभलं त्या सुभार्या शंकर पळशीकर, भारती मंगेश राजाध्यक्ष आणि शील बाबुराव सडवेलकर यांच्या बंगल्यातल्या वास्तव्याविषयीच्या आठवणी.

हे सारं मी आताच का सांगतोय ? तर खूप काळ थांबलेलं काम आता पुन्हा नव्यानं सुरु झालंय आणि ज्यांनी हा ग्रंथ आधीच सवलत शुल्क भरून बुक केला आहे अशाना दिवाळीच्या सुमारास तो मिळणार आहे हे सांगण्यासाठी. आगाऊ मागणी नोंदवणाऱ्या वाचकांना या ग्रंथाचे अपडेट्स सातत्यानं मिळावेत यासाठी  व्हॉटसअपवर लवकरच एक ब्रॉडकास्ट ग्रुप देखील सुरु केला जाणार आहे. आणि प्रकाशन समारंभापर्यंतच नाही तर प्रत्येक वाचकांपर्यंत त्याची प्रत पोहोचेपर्यंत तो कार्यान्वित ठेवला जाणार आहे.

आणखी एक महत्वाचं म्हणजे या ग्रंथाच्या सर्वच्या सर्व प्रती या प्रकाशनपूर्व सवलत योजनेमध्येच नोंदवल्या गेल्या आहेत. नव्याने आवृत्ती काढण्याच्या सोपस्कारात अडकवून घेण्याची आणि त्यात वेळ दवडायची इच्छा नसल्यानं आम्ही हा निर्णय घेतला आहे. त्यामुळेच या ग्रंथासंदर्भात कोणतीही चौकशी करू नये अशी नम्र विनंती करीत आहोत. हे जे निवेदन आम्ही प्रसिद्ध करीत आहोत ते ज्यांनी या ग्रंथाच्या सवलत योजनेत भाग घेतला आहे त्यांना अपडेट्स मिळावे या हेतूनं करीत आहोत. इतकंच नाही तर ‘चिन्ह’च्या यु ट्यूब चॅनलवर ‘जेजे जगी’ ग्रंथात सहभागी झालेल्या सर्वच जेजेच्या माजी विद्यार्थ्यांच्या मुलाखतींचे कार्यक्रम देखील सादर करणार आहोत. हा ग्रंथ लवकरात लवकर प्रसिद्ध व्हावा आणि जेजेला डी-नोव्हो दर्जा मिळावा यासाठी तुमच्या शुभेच्छांची आम्हाला आवश्यकता आहे. देणार ना ?